یاتاقان زدن خودرو چیست و چه علائمی دارد؟

یاتاقان زدن خودرو یا صدای یاتاقان به وضعیتی اشاره دارد که در آن یک یا چند یاتاقان (بلبرینگ) در سیستم حرکتی خودرو صدایی ناخوشایند می‌دهند. یاتاقان‌ها عناصر مهمی در سیستم حرکتی خودرو هستند و وظیفه تسهیل حرکت و کاهش اصطکاک در قطعات متحرک را دارند. زدودن یا خرابی یاتاقان ممکن است به این صداها منجر شود. در ادامه به بررسی عوامل یاتاقان زدن خودرو و جلوگیری از یاتاقان زدن خودرو میپردازیم.

یاتاقان موتور چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها اجزاء حیاتی در ساختار خودروها هستند، به ویژه در موتور. یاتاقان به عنوان بلبرینگ‌های موتور در نقاط حساس موتور قرار دارند و وظیفه کاهش اصطکاک و ایجاد یک حرکت صاف و بدون مشکل بین قطعات را دارند.

علت ایجاد صدای یاتاقان زدن خودرو چیست؟

یاتاقان زدن ممکن است ناشی از فرسایش یا خرابی یاتاقان، کمبود روغن یا چربی، تغییرات در شرایط حرارتی، نصب نادرست یا تنظیم نامناسب یاتاقان، حضور لرزش یا تراشه‌های فلزی باشد. این مشکلات می‌توانند باعث ایجاد اصطکاک زیاد و صداهای ناخوشایند شوند.

وظایف اصلی یاتاقان چیست؟

یاتاقان‌ها در موتور خودرو وظایف مهمی انجام می‌دهند. این وظایف شامل کاهش اصطکاک بین میل لنگ و سیلندر، تنظیم لقی عمودی بین میل لنگ و سیلندر، جلوگیری از لرزش قطعات مکانیکی، نگهداری محکم قطعات، کم کردن اصطکاک بین میل لنگ و شاتون، و جلوگیری از خوردگی آن‌ها می‌شود.

چگونه می‌توان صدای یاتاقان را تشخیص داد؟

صدای یاتاقان به دلیل اصطکاک زیاد بین قطعات موتور ایجاد می‌شود. اگر خودرو برای راه افتادن به نیروی زیادی نیاز دارد، صدای خشنی خواهید شنید. در صورتی که این مشکل نادیده گرفته شود، ممکن است موتور سوخته و هزینه تعمیرات به شدت افزایش یابد. در نهایت، در صورتی که با علائم یاتاقان زدن خودرو آشنا شدید، بهتر است به سرعت با شماره امداد خودرو سمنان تماس بگیرید تا مشکلات یاتاقان را تشخیص داده و اقدامات لازم را برای رفع آن انجام دهد. نادیده گرفتن این مشکل ممکن است منجر به آسیب‌های جدی‌تر و هزینه‌های بیشتر شود.

اهمیت های یاتاقان خودرو

1. کاهش اصطکاک:

یاتاقان‌ها با کاهش اصطکاک بین قطعات موتور و سایر قسمت‌های حرکتی، اجازه حرکت صافتر و با کمترین مقدار انرژی را فراهم می‌کنند.

2. جلوگیری از خوردگی:

با فراهم کردن یک لایه روغنی بین قطعات موتور، یاتاقان‌ها از خوردگی و سایش زیاد جلوگیری می‌کنند.

3. تنظیم لقی:

یاتاقان‌ها به تنظیم لقی میان قطعات حرکتی کمک کرده و از اصطکاک‌های غیرطبیعی جلوگیری می‌کنند.

4. جلوگیری از لرزش:

با نگهداری استحکام و تعادل در سیستم حرکتی، یاتاقان‌ها به جلوگیری از لرزش و نوسانات ناخوشایند کمک می‌کنند.

5. کمک به انتقال نیرو:

یاتاقان‌ها نقش مهمی در انتقال نیرو از یک قسمت به دیگری در سیستم حرکتی ایفا می‌کنند.

6. طول عمر بالا:

استفاده از یاتاقان با کیفیت و نگهداری منظم می‌تواند طول عمر قطعات مختلف سیستم حرکتی را افزایش دهد.

7. کاهش سطح صدا:

یاتاقان‌های سالم به کاهش سطح صدا در سیستم حرکتی کمک می‌کنند و از ایجاد صداهای ناخوشایند جلوگیری می‌کنند.

8. ایجاد حرکت صاف:

با تضمین حرکت صاف و بدون مشکل در قسمت‌های حرکتی، یاتاقان‌ها از ایجاد لرزش یا نوسانات اضافی جلوگیری می‌کنند.

دلایل یاتاقان زدن خودرو چیست؟

1. فرسایش یا خرابی یاتاقان: استفاده طولانی مدت، شرایط سخت محیطی، گرد و غبار، رطوبت، و شرایط آب‌وهوایی ممکن است باعث فرسایش یا خرابی یاتاقان و در نهایت یاتاقان زدن خودرو شود.

2. کمبود روغن یا چربی: کمبود روغن یا چربی در یاتاقان می‌تواند باعث ایجاد اصطکاک زیاد و زدودن یاتاقان شود.

3. تغییر در شرایط حرارتی: تغییرات حرارتی ممکن است به تغییر شکل یاتاقان و ایجاد صداهای ناخوشایند منجر شود.

4. نصب نادرست یا تنظیم نامناسب یاتاقان: اگر یاتاقان به درستی نصب نشده یا تنظیم نشوند، ممکن است صداهای زاویه‌ای یا ناهمسانی در حرکت ایجاد شود.

5. لرزش و تراشه‌های فلزی: حضور لرزش یا تراشه‌های فلزی در محیط یاتاقان می‌تواند به خرابی آنها و ایجاد صداهای ناخوشایند منجر شود.

اگر خودروی شما دارای صداهای ناخوشایندی است، مهم است که به سرعت به تعمیرگاه مراجعه کنید تا علت این صداها تشخیص داده شود و اقدامات لازم برای رفع مشکل یاتاقان زدن خودرو انجام شود. به تأخیر این مسئله پرداختن ممکن است منجر به آسیب‌های بیشتر و هزینه‌های تعمیراتی بالاتر شود.

چه عواملی باعث آسیب‌ها و نقصان در یاتاقان‌ها می‌شوند؟

دلیل اصلی و حیاتی برای آسیب و ضعف یاتاقان و همچنین ضربان خودرو، عدم تأمین روغن به‌صورت کافی می‌باشد که باعث متوقف شدن و عدم صحیح کارکرد آن می‌گردد. از جمله رفتارهای اصلی که ممکن است به خرابی و ضربان یاتاقان خودرو منجر گردد، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. سرعت ناگهانی خودرو:

در صورتی که عادت دارید سرعت خودرو را به‌طور غیرمنتظره افزایش دهید و به‌عنوان مثال، از دور ۴ به دورهای ۶ و ۵ برسانید، حتماً باید توجه داشته باشید که یاتاقان‌های خودرو شما با مشکل روبرو شده و کارایی آنها به دلیل عدم روانکاری مختل می‌شود.

2. افزایش دمای موتور به‌طور غیرمعمول:

هر دلیلی که موجب افزایش ناگهانی دمای خودرو و موتور گردد، ممکن است منجر به ضربان و خرابی یاتاقان گردد و حتی موجب ذوب شدن آنها شود.

3. استفاده از روغن نامرغوب:

درصورتی که قصد دارید در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید، بهتر است از روغن موتورهای ارزان قیمت و پایین کیفیت استفاده نکنید. همچنین، تعویض روغن را به‌عنوان یکی از امور مهم مد نظر قرار دهید تا فیلتر روغن و مسیرهای انتقال روغن پاک شوند و از رسوبات جلوگیری گردد تا روغن به‌طور کافی به یاتاقان‌ها نرسد.

4. کاهش سطح روغن موتور:

تأخیر در تعویض روغن موتور ممکن است باعث کاهش سطح روغن و در نتیجه خسارت به یاتاقان شود. بنابراین، توجه به زمان مناسب برای تعویض روغن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

رفع خرابی یاتاقان زدن خودرو

برای رفع خرابی یاتاقان زدن خودرو، اقدامات زیر را می‌توانید انجام دهید:

1. بررسی وضعیت یاتاقان:

با دوران چرخ‌ها و گوش کردن به صداها، تلاش کنید تا محل خرابی یاتاقان را تشخیص دهید.

بررسی وضعیت فیزیکی یاتاقان بر اساس نشانه‌های مانند صداهای زنگاری، زاویه‌های غیرطبیعی، یا حضور حشرات و گرد و غبار.

2. تعویض یاتاقان:

در صورت تایید خرابی یاتاقان، تعویض آنها ضروری است.

اطمینان حاصل کنید که یاتاقان جدید با مشخصات و کیفیت مناسب جایگزین شوند.

3. بررسی و تعویض روغن:

بررسی سطح و کیفیت روغن در سیستم یاتاقان موتور.

در صورت لزوم، تعویض روغن با یک نوع با کیفیت و مناسب برای خودرو.

4. بررسی تنظیمات:

اطمینان حاصل کنید که یاتاقان به درستی نصب شده و تنظیمات صحیحی دارند.

بررسی زوایا و تنظیمات نصب یاتاقان را انجام دهید.

5. بررسی سایر اجزاء:

 بررسی اجزاء مجاور یاتاقان مانند شاتون‌ها و میل لنگ‌ها برای اطمینان از عدم وجود خرابی در سایر اجزاء حرکتی.

6. کنترل حرارت:

اگر مشکل یاتاقان زدن خودرو به دلیل افزایش حرارت یاتاقان است، مسئولیت بررسی و حل مشکل سیستم خنک‌کننده را داشته باشید.

7. بررسی تعادل چرخ‌ها:

بررسی تعادل چرخ‌ها برای جلوگیری از خرابی نامتناسب یاتاقان.

8. مشاوره با تعمیرکار متخصص:

در صورت عدم توانایی در تشخیص یا رفع مشکلاتیاتاقان زدن خودرو، بهتر است به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا اقدامات دقیق‌تر انجام شود.

توجه داشته باشید که عدم رفع به موقع خرابی یاتاقان می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی‌تر در سیستم حرکتی خودرو شود. بنابراین، تعمیر و نگهداری منظم و به موقع از اهمیت بسیاری برخوردار است.

علائم یاتاقان زدن خودرو

به طور کلی، یاتاقان‌ها یکی از اجزاء اصلی و بحرانی در سیستم حرکتی خودرو هستند و نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح و کارآمد خودرو دارند. نگهداری و تعویض به موقع یاتاقان‌ها می‌تواند از کاهش هزینه‌های تعمیرات و افزایش عمر مفید خودرو کمک کند.

1. قفل شدن موتور و عدم روشن شدن آن:

یکی از علائم یاتاقان زدن خودرو، قفل شدن موتور و عدم روشن شدن آن است. در واقع، در این حالت، خودرو ممکن است استارت بخورد اما موتور روشن نشده و حرکت نمی‌کند.

2. صدای تق تق یا لق لق موتور هنگام گاز دادن:

در صورتی که با افزایش دور موتور (افزایش دور از 1200 rpm به بالا) صدایی همچون تق تق از سمت موتور شنیدید، بهتر است به یاتاقان زدن خودرو مشکوک شوید. این صدا ممکن است ناشی از برخورد دو فلز به یکدیگر باشد و نباید نادیده گرفته شود.

3. روشن شدن چراغ چک روغن:

روشن شدن چراغ چک روغن نیز یکی از نشانه‌های یاتاقان زدن خودرو می‌باشد. این موضوع ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، اما بررسی این مورد نیز ضروری است.

4. کاهش قدرت موتور:

اگر در حال رانندگی هستید و احساس می‌کنید که خودرو دارای قدرت کمتری هست و به خوبی گاز نمی‌خورد، ممکن است یاتاقان‌ها مشکل داشته باشند.

توجه داشته باشید که هر یک از این علائم به تنهایی ممکن است ناشی از دلایل دیگری باشند. با این حال، نادیده گرفتن این نشانه‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر و هزینه‌های بیشتری شود. بنابراین، توصیه می‌شود در صورت مشاهده هرکدام از این علائم، خودرو را بلافاصله به تعمیرکار ماهر و متخصص بسپارید تا مشکلات یاتاقان زدن خودرو را به سرعت تشخیص داده و رفع کند.

مناسب ترین اقدام هنگام مشاهده یاتاقان زدن خودرو چیست؟

همانطور که مشاهده می‌کنید، خرابی یاتاقان در خودروها یک موضوع بسیار حیاتی و حاد است که می‌تواند همچنین خطرناک باشد و علاوه بر هزینه‌های زیادی که برای شما به همراه دارد، خطرات جدی نیز ایجاد کند. بنابراین، اهمیت دارد که هوشیار باشید و هر یک از نشانه‌های زیر را در خودروی خود مشاهده کردید، فوراً آن را خاموش کرده و با استفاده از یدک کش، به تعمیرگاه معتبر و مجاز انتقال دهید. بی‌توجهی به این علائم و سهل‌انگاری نسبت به آنها ممکن است باعث شود که خودرو یاتاقان بزند و تازه‌ترین مشکلات به شما رخ دهد. 

علت‌های یاتاقان زدن خودرو

چرا با مسأله یاتاقان زدن خودرو مواجه می‌شویم؟ انواع متعددی ممکن است باعث شوند که خودرو و موتور با مشکل یاتاقان‌زدن روبه‌رو گردند. به طور کلی، آسیب دیدگی یاتاقان‌ها از محلی شروع می‌شود که روغن به مقدار و با شدت کافی به یاتاقان‌ها نرسد. این مشکل اغلب ناشی از مواردی چون کمبود روغن پیشرانه، خرابی پمپ روغن، وجود ناخالصی در روغن، آلودگی بیش از حد روغن موتور و فیلتر آن، آب و روغن قاطی شدن به دلیل سوختن واشر سرسیلندر یا دلایل دیگر ایجاد می‌شود. در ادامه، این علل بررسی می‌شوند:

1. خرابی پمپ روغن (پمپ روغن):

اگر پمپ روغن خراب شود و روغن در آن نشت کند، موتور بدون خنک کننده باقی می‌ماند و گرم می‌شود. این گرم شدن ممکن است به موتور صدمه برساند. برای جلوگیری از یاتاقان زدن خودرو، لازم است نشتی‌ها به سرعت شناسایی و رفع شوند.

2. استفاده از روغن موتور نامناسب:

کیفیت روغن موتور تأثیر زیادی بر سلامت موتور و پیشگیری از یاتاقان زدن خودرو دارد. روغن نامناسب نمی‌تواند از اصطکاک بین قطعات جلوگیری کرده و خنک‌کنندگی موتور را به انجام برساند.

3. افزایش دمای موتور:

افزایش دما بیش از حد موتور یکی از دلایل ممکن برای یاتاقان زدن خودرو است. اگر دمای موتور به دلایلی افزایش یابد و به حدی گرم شود که قطعات موتور ممکن است دچار مشکل شوند، مشکل یاتاقان زدن خودرو به وجود خواهد آمد.

4. آلودگی یاتاقان‌ها:

وجود ذرات خارجی و آلودگی‌ها بر روی سطح یاتاقان‌ها می‌تواند به خوردگی و ساییدگی و خرابی آن‌ها منجر شود. ذرات ممکن است باعث خشک شدن و کند شدن یاتاقان‌ها شوند و در نهایت باعث یاتاقان زدن خودرو گردند.

5. فرسودگی و طول عمر بالای قطعه:

طول عمر بالای خودرو و موتور نیز ممکن است باعث فرسودگی یاتاقان شده و به یاتاقان زدن خودرو منجر شود.

6. رانندگی نادرست:

روش‌های رانندگی نادرست نیز می‌توانند به یاتاقان زدن خودرو منجر شوند. استفاده از سرعت بالا و استفاده نادرست از خودرو می‌تواند به فشار زیاد بر یاتاقان‌ها وارد کرده و آن‌ها را خراب کند.

7. خوردگی یاتاقان‌ها:

ساییدگی و خوردگی یاتاقان‌ها نیز می‌تواند یکی از دلایل یاتاقان زدن خودرو باشد. این خوردگی ممکن است ناشی از محیط نامناسب انبار نگهداری یاتاقان‌ها، آببندی ناکافی در برابر رطوبت و بخار آب، و استفاده از روان‌سازهای حاوی اسید باشد.

بهترین زمان برای تعویض یاتاقان خودرو

در صورتی که با مشکل یاتاقان زدن خودرو رو به رو شدید، یکی از اقدامات رفع این مشکل، تعویض یاتاقان خودرو است. موقعیت مثالی برای جلوگیری از خرابی یاتاقان و افزایش عمر آنها، بستگی به نحوه نگهداری و تعمیرات مداوم دارد. به طور کلی، زمان مناسب برای تعویض یاتاقان، هنگامی است که موتور با مشکلاتی همچون کمبود آب، روغن، و افزایش دما به علت افزایش دور موتور روبه‌رو می‌شود. در این شرایط، بخش‌های مختلف موتور، به خصوص بخش‌های متحرک، به طور جدی صدمه می‌بینند. این وضعیت با عنوان سوختن موتور یا گیرپاژ شناخته می‌شود. جالب است بدانید که وقتی نمی‌توانند اصطکاک بین میل لنگ و شاتون را کاهش دهند و با یاتاقان‌زدن خودرو روبه‌رو می‌شویم، تعمیرکاران خودرو این حالت را به عنوان سوختن موتور توصیف می‌کنند.

با این حال، بهترین راه حل برای افزایش عمر یاتاقان انجام سرویس دوره‌ای است. در صورتی که هرگونه ساییدگی یا خراش بر روی بابیت یاتاقان‌ها وجود داشته باشد، می‌توان آن‌ها را به قیمت مناسبی به سرعت تعویض کرد و نگرانی از خرابی آتی را از دست داد. اگر خودرو شما بیش از ۱۰ سال عمر کرده و یا مسافت طی شده بیش از ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر باشد، پیشنهاد می‌شود به سرعت وارد کارگاه تعمیرات بشوید و یاتاقان‌ها را بازدید و در صورت نیاز تعویض کنید تا دچار مشکل یاتاقان زدن خودرو نشوید.